9. oyunun kaybından sonra kendilerini 4-0 yenik durumda bulan Kasparov takımı strateji değiştirir ve maçı olabildiğince uzatabilmek için daha sağlam bir yaklaşım sergiler. Bu kararın maksadı Moskova'da daha fazla zaman geçirip basının karşısına daha sık çıkmak değildir tabii ki. Kasparov, rakibini beraberliklerle yorarak onu zayıf düşürmek ve saldırıya geçmek için doğru anı kollamaktadır. Karpov'un bir maraton oyuncusu olmadığı ve performansının maç başlarında zirve yaptığı iyi bilinmektedir. Bu öne sürümün en iyi ispatı 12. Şampiyon'un Korchnoi ile yaptığı ilk iki maça göz atmaktır:
1974 Adaylar Finali Moskova:
6. oyun sonunda skor 2-0 Karpov lehine
17. oyun sonunda skor 3-0 Karpov lehine
Maç sonucu 3-2 Karpov lehine
1978 Unvan Maçı Baguio City:
17. oyun sonunda skor 4-1 Karpov lehine
27. oyun sonunda skor 5-2 Karpov lehine
Maç sonucu skor 6-5 Karpov lehine
Karpov kapalı turnuvalarda da her partide kendini zorlamaz, gerekli gördüğü durumlarda birkaç tane kısa beraberlik yaparak enerjisini muhafaza ederdi. Bu stratejisi onu tüm zamanların en iyi turnuva oyuncularından biri yapmaya yetmiştir. Unvanı taşırken en fazla turnuva oynayan ve kazanan şampiyonların başında gelmektedir. Tüm bu bilgiler ışığında Kasparov 9. oyundan sonra farklı bir kimliğe bürünür ve peş peşe 17 beraberlik alarak planını uygulamaya koyar fakat 27. oyundaki mağlubiyeti engelleyemez. Bu oyunun kısa hikayesini Karpov'un yardımcısı Mikhalchishin'den dinleyelim:
"Karpov o gün çok sinirliydi, üst üste alınan beraberlikler ve maçın uzamasından memnun değildi. "Bugün bana oynayacak doğru düzgün bir varyant vermediniz, bu notlarda yazan devamyolları yetersiz!" diye bağırıyordu. Bense ona önceden tavsiye ettiğim açılışı oynamasını söyledim. Karpov o gün muhteşemdi. Model bir parti oynadı!"
1. ♘f3 d5 2. d4 ♘f6 3. c4 e6 4. ♘c3 ♗e7 5. ♗g5 h6 6. ♗xf6 ♗xf6 7. e3 O-O 8. ♕c2 c5 9. dxc5 dxc4 10. ♗xc4 ♕a5 11. O-O ♗xc3 12. ♕xc3 ♕xc3 13. bxc3 ♘d7 14. c6 bxc6 15. ♖ab1 ♘b6 16. ♗e2 c5 17. ♖fc1! ♗b7⁈ 18. ♔f1 ♗d5 19. ♖b5+/= ♘d7? 20. ♖a5 ♖fb8 21. c4 ♗c6 22. ♘e1!± ♖b4 23. ♗d1! ♖b7 24. f3 ♖d8 25. ♘d3 g5 26. ♗b3! ♔f8 27. ♘xc5 ♘xc5 28. ♖xc5 ♖d6 29. ♔e2 ♔e7 30. ♖d1 ♖xd1 31. ♔xd1 ♔d6 32. ♖a5 f5 33. ♔e2 h5 34. e4⁉ fxe4 35. fxe4 ♗xe4 36. ♖xg5 ♗f5 37. ♔e3⁈ h4 38. ♔d4 e5+ 39. ♔c3 ♗b1 40. a3 ♖e7 41. ♖g4 h3! 42. g3 ♖e8 43. ♖g7 ♖f8 44. ♖xa7 ♖f2 45. ♔b4 ♖xh2? 46. c5+ ♔c6 47. ♗a4+ ♔d5 48. ♖d7+ ♔e4 49. c6 ♖b2+ 50. ♔a5! ♖b8 51. c7 ♖c8 52. ♔b6 ♔e3 53. ♗c6 h2 54. g4! ♖h8 55. ♖d1 ♗a2 56. ♖e1+ ♔f4 57. ♖e4+ ♔g3 58. ♖xe5 ♔xg4 59. ♖e2
1-0
Devlerin savaşında sona yaklaşılırken...
Bu yenilgiye rağmen Kasparov önceden alınan karara sadık kaldı ve Karpov'u yormaya devam etti. Eşitlikle biten dört partinin ardından aday ilk zaferine ulaşmıştı. Bir çok yorumcu "En azından 6-0 yenilmeyecek." şeklinde görüş belirtiyorlardı ancak işin aslı öyle değildi. Şampiyon maç başındaki formundan uzaklaşmıştı, alınan molalar ve ajurne günlerinde yapılan istirahatler yeterli olmuyordu. Şimdi gelin Bakülü gencin ilk puanını inceleyelim:
1. d4 ♘f6 2. c4 e6 3. ♘f3 b6 4. ♘c3 ♗b7 5. a3 d5 6. cxd5 ♘xd5
6... exd5 hamlesi, b7-filinin çaprazını kapadığı için açılışın doğasına uymazdı.
7. ♕c2 ♘d7⁉ Karpov aniden fikir değiştiriyor.
7... ♘xc3 8. bxc3 ♘d7 9. e4 c5 10. ♗d3 ♖c8 11. ♕e2
9. ♗g5! Kasparov son hamlesiyle Siyahın konumunu bozuyor.
9... f6
9... ♗e7? olmazdı çünkü 10. ♗xe7 ♕xe7 11. ♕xc7±
10. ♗f4+/= c5 11. g3 g6 12. h4! Tam da Kasparov'un seveceği konumlar: Beyaz inisiyatifi ele geçirdi ve şimdi yeni hedefler yaratma peşinde.
12... ♕e7 13. ♗g2 ♗g7 14. h5 f5 Neredeyse zorunlu fakat bu savunmaya rağmen Siyahın konumu kolayca toparlanamaz.
14... g5 15. h6 ♗f8 (15... gxf4? 16. hxg7 ♕xg7 17. ♘h4 ve at f5-karesine giderdi) 16. ♗e3 ♕e4 17. ♕a4±
15. ♕d2! Koyu kareler üzerinden oyun elde ettiği gibi bu hamlenin başka bir amacı daha vardır: c1-kalesini asansör yoluyla oyuna dahil etmek!
15... ♗f6 16. ♖c1 ♖c8 17. ♖c3! Kasparov rakibe nefes aldırmıyor.
17... ♖c6
17... cxd4 18. ♖xc8+ ♗xc8 19. ♘xd4±
18. ♖e3 ♖e6 19. ♖xe6 ♕xe6 20. ♘g5 ♕e7 21. dxc5 Böylelikle Beyaz en az bir er kazanır. Kasparov maçtaki ilk zaferine çok yakın.
21... ♘xc5
21... bxc5 22. hxg6 hxg6 23. ♖xh8+ ♗xh8 24. ♗xd5 ♗xd5 25. ♕xd5 ♗xb2 piyonu geri almak çare olmazdı: 26. ♔f1! ♗e5 27. ♕g8+ ♘f8 28. ♗xe5 ♕xg5 29. ♗d6 ♕f6 30. ♗xc5+−
22. hxg6 d4 23. g7? Buraya kadar kusursuz oynayan Kasparov ağır bir hata yapıyor ve 22 hamlelik emeği çöpe gidiyor. Mücadele dengeye gelmek üzeredir fakat...
23. ♘f7 ♗xg2 24. ♖h2 hxg6 (24... ♖f8 25. ♖xh7 ♕e6 26. ♘d6+ ♔d8 27. ♘b5 ♗e5 28. ♗xe5 ♕xe5 29. ♘xd4+− Hesaplanması kolay olmayan bu taş fedasını 'iyi günündeki bir Kasparov' rahat görürdü ancak öyle sanıyorum ki yaklaşan zaman darlığını da düşünerek derin hesaba gir(e)medi.) 25. ♘xh8 ♗d5 26. ♘xg6+−
23... ♗xg7 24. ♗xb7 ♕xb7 25. f3 ♕d5 26. ♖xh7 ♖xh7 27. ♘xh7 ♕b3? Eşitliğe bu kadar yaklaşmışken hata sırası Karpov'da!
27... d3! 28. b4 ♕b3! 29. ♕e3+ (29. bxc5⁇ ♗c3 ) 29... ♘e6! 30. ♕xd3 ♕xd3 31. exd3 ♘xf4 32. gxf4 ♔e7 Siyahın makul beraberlik şansları vardır.
28. ♗d6! Üstünlüğü garantileyen tek hamle!
28... ♘e6 29. ♘g5 ♗h6 30. ♗f4 ♗xg5 31. ♗xg5 ♘xg5 32. ♕xg5 ♕xb2 33. ♕xf5 ♕c1+ 34. ♔f2 ♕e3+ 35. ♔f1 ♕c1+ 36. ♔g2 ♕xa3 37. ♕h5+ ♔d7 38. ♕g4+ ♔c6 39. ♕xd4 b5⁈ Bu finalin akıbeti ne olur bilinmez ancak bu hamleden sonra işler daha kolaydır. Kritik varyantlara göz atalım:
39... a5! 40. ♕e4+ ♔c7 41. g4 ♕c5 42. ♕f4+ ♕d6 43. ♕e4 ♕f6 Siyah direnirdi
40. g4 b4 41. g5 Kayıp finali oynadığının farkında olan Karpov terk etti, Kasparov takımı ajurnede şu kazançlardan birini kolaylıkla bulabilirdi:
41... b3 42. ♕e4+ ♔d6 43. ♕g6+ ♔e7 44. ♕g7+ ♔d8 45. ♕g8+ ♔d7 46. ♕d5+ ♔e7 47. g6 ♕b2
47... b2 48. ♕f7+ ♔d6 49. ♕f8+
48. ♕f7+ ♔d6 49. ♕f4+ ♔e7 50. ♕c7+ ♔e6 51. ♕c4+ ♔d6
51... ♔f6 52. ♕f7+ ♔g5 53. f4+ ♔g4 54. ♕e7+−
52. ♔f2 ♕f6 53. ♕xb3 ♕xg6 54. ♕a3+ ♔d5 55. ♕xa7+−
1-0
Bu galibiyeti 14'lük bir beraberlik serisi kovaladı. Karpov'un yorgunluk belirtilerini giderek artmış, yerini daha ciddi bir sağlık problemine bırakmak üzereydi. Maç 6. ayına girerken organizasyon da durumdan rahatsız olmaya başlamıştı, mücadele Moskova'nın merkezinden şehrin dışındaki Sport Hotel'e alındı. Her iki taraf da 'limitsiz maç' formatının terk edilmesi gerektiğini savunuyordu ancak ortada devam eden bir unvan savaşı vardı. 47. parti Kasparov'a gidince skor 5-2 oldu ve FIDE başkanı Campomanes Dubai olimpiyatları görüşmelerinden Rusya'ya dönerek duruma müdahale edeceğini açıkladı. Bu esnada üst düzey Sovyet bürokratlar Kasparov'a Haydar Aliyev'den yardım almaması için baskı yapıyorlardı. Tüm bunlar yaşanırken oynanan 48. oyun aynı zamanda bu maratonun da son düzlüğü oluyordu.
1. e4 e5 2. ♘f3 ♘f6 3. ♘xe5 d6 4. ♘f3 ♘xe4 5. d4 d5 6. ♗d3 ♘c6 7. O-O ♗e7 8. c4 ♘f6 9. ♘c3 O-O 10. h3 dxc4 11. ♗xc4 ♘a5 12. ♗d3 ♗e6 13. ♖e1 ♘c6 14. a3 a6 15. ♗f4 ♕d7 16. ♘e5 ♘xe5 17. dxe5 ♘d5 18. ♘xd5 ♗xd5 19. ♕c2 g6 20. ♖ad1 c6 21. ♗h6 ♖fd8 22. e6 fxe6 23. ♗xg6 ♗f8 24. ♗xf8 ♖xf8 25. ♗e4 ♖f7 26. ♖e3 ♖g7 27. ♖dd3 ♖f8 28. ♖g3 ♔h8 29. ♕c3 ♖f7 30. ♖de3 ♔g8 31. ♕e5 ♕c7 32. ♖xg7+ ♖xg7 33. ♗xd5 ♕xe5 34. ♗xe6+ ♕xe6 35. ♖xe6 ♖d7 36. b4 ♔f7 37. ♖e3 ♖d1+ 38. ♔h2 ♖c1 39. g4 b5 40. f4 c5 41. bxc5 ♖xc5 42. ♖d3 ♔e7 43. ♔g3 a5 44. ♔f3 b4 45. axb4 axb4 46. ♔e4 ♖b5 47. ♖b3 ♖b8 48. ♔d5 ♔f6 49. ♔c5 ♖e8 50. ♖xb4 ♖e3 51. h4 ♖h3 52. h5 ♖h4 53. f5 ♖h1 54. ♔d5 ♖d1+ 55. ♖d4 ♖e1 56. ♔d6 ♖e8 57. ♔d7 ♖g8 58. h6 ♔f7 59. ♖c4 ♔f6 60. ♖e4 ♔f7 61. ♔d6 ♔f6 62. ♖e6+ ♔f7 63. ♖e7+ ♔f6 64. ♖g7 ♖d8+ 65. ♔c5 ♖d5+ 66. ♔c4 ♖d4+ 67. ♔c3
1-0
Bu oyundan sonra ilginç gelişmeler yaşanır ve iki oyun üst üste kazanmasına rağmen Kasparov mola alır! Bu aranın maksadı FIDE başkanının başkente dönmesi ve bazı kararların alınacak olmasıdır. Kasparov bu müzakereleri bizzat takip etmek ister. Bu arada sağlığı iyice kötüleşen Karpov Dacha'sına (Rusların şehir dışında bulunan tatil evleri) çekilir. Maçın iptal edilmesi söz konusudur ancak skor ne olacaktır? FIDE ani bir karar alarak maçı iptal eder ve ertesi sene 24 parti üzerinden oynanmasını kararlaştırır. Bu karar tartışmaya açık değildir ve oyuncuların fikir beyan etmesine de müsaade edilmez.
Karpov yeni maçın 2-0 üzerinden başlamasını ister ancak resmi olarak bu görüşünü konseye iletmez. Her ne kadar maçı 5-3 önde götürüyor olsa da gidişattan memnun değildir. Yine de unvanını korumaya bu kadar yakınken maçın iptal olmasından sevinç duydu diyemeyiz.
Kasparov tarafı da iptal kararından memnun değildir. Toplantı odasında hiddetlenen ve sesini yükselten Kasparov, 5-3 skorundan rahatsız değilmişcesine bir tavır sergiler. Ona göre Karpov'u zayıf anında yakalamıştır ve maç dilediği gibi gitmektedir! Gerçekte içinden neler geçti bilemeyiz ancak Kasparov'un 5-0'dan maçı vermemesi satranç tarihinin en büyük müdafaası olarak kayıtlara geçer!
Son gülen Kasparov 1984/5
Not: Selim Çıtak'ın aşağıdaki fotoğrafı Moskova Satranç Müzesi'nde çekilmiş olup, poz verdiği masa Karpov-Kasparov maçında kullanılanın orijinalidir.
2005 senesinde FM unvanı alan Selim Çıtak onlarca uluslararası turnuvada ülkemizi temsil etmiş, 2006 yılında Milli Takıma kadar yükselmiştir. İki tane IM normu bulunan Çıtak, satranç oyunculuğunun yanı sıra yazarlık ve habercilik de yapmaktadır.
Gizliliğinize ve veri koruma yönergelerine saygı duyuyoruz. Sitemizin bazı bileşenleri kişisel bilgileri yöneten çerezlere veya yerel depolamaya ihtiyaç duyuyor.
chess24 kullanmak,aşağıda belirtilen şekilde bazı kişisel verilerin depolanmasını gerektirir. Daha fazla bilgiyi, Çerez politikası, Gizlilik politikası, Feragat ve İnternet sitesi kullanım şartları lerimizde bulabilirsiniz. Veri ayarlarınızı, web sitemizin alt kısmında bulunan altbilgideki Veri Ayarları bağlantısını tıklayarak istediğiniz zaman değiştirilebileceğini hatırlatmak isteriz.
Yorumlar 2
İlk yorum yapan siz olun!